صفحات حفظ کننده حرارت را میتوان در دو دسته زیر جای داد:
- عایقهای فلهای یا آزاد: اغلب عایقها (از جمله آنهایی که در ادامه به آنها پرداختهایم، از این نوع میباشند و به صورتهای رشتهای و یا دانههای سنگ، تولید میشوند.
- عایقهای هدایتی: از انتقال حرارت به شیوه هدایت، جلوگیری مینمایند.
مصالح استفاده شده در عایقهای دما و خاصیتشان
نکتهای که لازم است درباره انتخاب نوع و مصلحه عایقتان مد نظر داشته باشید این است که ابتدا باید خاصیت و میزان مقاومت هر کدام از این مصالح را دانسته و سپس با توجه به محیط، دمای محیط و شرایط دیگر، عایقی را انتخاب کنید که هم بهترین عملکرد و هم کمترین هزینه را برایتان رقم زند. این عایقها باید ساختاری یکنواخت و مقاومت در برابر نفوذ عوامل پوسیدگی همچون رطوبت و حشرات را داشته باشند. مصالح مورد استفاده عایقهای نگهدارنده گرما، عباراتاند از:
- الیاف طبیعی معدنی: از خرد شدن دانههای سنگهای آتشفشان کم ذوب، به دست میآید. نسوز بودن، جلوگیری از رشد قارچ و کپک، نم گیر بودن، بی بو بودن و پایداری ابعاد، بارزترین ویژگیهای این الیاف هستند.
- الیاف مصنوعی: این الیاف که با نامهای پلی استر، ایزوهم، ایزوپرایم، ویسکوز و ... نیز شناخته میشود، در نساجیها به صورت ذوب ریسی ساخته میشوند.
- پشم شیشه: تارهایی بسیار ظریف و نازک از جنس شیشهاند که بی بو، نم گیر و اشتعال ناپذیرند.
- پشم سنگ: پشمی که از سنگهای آذرین تولید میشود، جزو محبوبترین و سالمترین عایقهای گرماست و بیشترین کاربرد را نیز دارا میباشد.
- شیشه اسفنجی: از شیشه خالص تولید میشوند و کاملاً ضد آب، ضد آتش، ضد حشرات موذی و مقاوماند.
- پرلیت: از دیگر انواعی که منشأ آن، سنگهای آتش فشانی است. این عایق سبک، نسوز، غیر آلی و مقاوم در برابر پوسیدگی و حشرات موذی است.
- تخته فیبر: قطعاً آنها را دیدهاید و جالب است بدانید که اولین گزینه عایقی هر پروژه ساختمان سازی به حساب میرود. این تختهها از فشرده شدن الیف گیاهی همچون پشم نمد، به دست میآیند.
- تخته چوب پنبه فشرده شده: همانطور که از نامش پیداست، از فشرده شدن قطعات چوب پنبه به دست میآید. شاید آنها بسیار گران قیمت باشند، اما از بهترین گزینهها در اماکن بسیار مرطوب به حساب میآیند.
پشم سرامیک، سرباره و ایژول از دیگر مصالحهای مورد استفادهاند که کاربرد کمتری نسبت به دیگر موارد ذکر شده، دارند.
عایقهایی که ذکر کردیم، برای حفظ گرما در موتور خانهها، سیستمهای گرمایش و دودکشها به کار میروند.
در ادامه، اشارهای به انواع مصالح مورد استفاده در عایقهای سرما، کردهایم. عایقهای سرد در خطوط سیستمهای تهویه و کانالهای انتقال گاز یا مایعات، بیشترین کاربرد را دارند، ضریب نفوذ آب و بخار آنها بسیار پایین بوده و از چگالش (تبرید) بخار آب جلوگیری میکنند. در نتیجه برای عایق کاری سرد خانهها، یخچالها و خنک سازها بسیار مناسب میباشند:
- فومهای الاستومری
- پلی استایرن ها
- فومهای پلی اتیلن
- فومهای پلی یورتان
- فومهای شیشهای
- فومهای ایزوسیانورات
- فنولیک
انواع عایق گرما به لحاظ عملکرد
شیوه دیگر دسته بندی عایقات، از نظر شیوه عملکرد آنهاست و با توجه به نامشان، نیازی به توضیح اضافی نخواهند داشت:
- عایق همرفتی حرارت
- عایق تشعشعی حرارت
- عایقهای حرارتی منعکس کننده
- عایق رطوبتی